Menü
Faaliyetler
DENİZ HUKUKU ALANINDA TÜRKİYE’NİN TARAF OLMADIĞI ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER
Denizciliğin en önemli niteliklerinden biri uluslararası olmasıdır. Bu sebeple, denizciliğe ilişkin ilke ve kurallar, dünyanın hemen hemen her yerinde ya aynıdır ya da birbirine benzerdir. Deniz hukukuna ilişkin kavram ve kuralların yeknesaklaştırılmasının en önemli yöntemlerinden birisi, uluslararası sözleşmelerin kabulüdür. Bu çerçevede Türkiye de deniz hukukuna dair birçok uluslararası sözleşmeyi imzalayarak tarafı olmuştur. Ancak devletin hak, menfaat ve çıkarları doğrultusunda bazı uluslararası sözleşmelerin imzalanmasından kaçınılması söz konusu olabilmektedir. Bazı uluslararası sözleşmelere taraf olma süreçlerinin zaman alması nedeniyle Türkiye henüz taraf devlet statüsünde değildir. Aşağıdaki tabloda Türkiye’in tarafı olmadığı uluslararası sözleşmelere ilişkin bilgilere yer verilmiştir.
| Sıra | Sözleşme Adı (İngilizce/Türkçe) | İlgili Uluslararası Kuruluş | İmza T. | Yürürlük T. | Açıklama |
| 1 | United Nations Convention on the Law of the Sea, 1982/
Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi, 1982 |
BM | 10/12/1982 | 16/11/1994 | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir ve 3., 33. ve 121. maddelerine sürekli itirazcı konumdadır. |
| 2
|
Convention on the Continental Shelf/
Kıta Sahanlığı Sözleşmesi |
BM | 29/04/1958 | 10/06/1964 | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 3 | Convention on the Territorial Sea and the Contiguous Zone/
Kara Suları ve Bitişik Bölge Sözleşmesi |
BM | 29/04/1958 | 10/09/1964 | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 4 | Convention on the High Seas (Agreement under the United Nations Convention on the Law of the Sea on the Conservation and Sustainable Use of Marine Biological Diversity of Areas Beyond National Jurisdiction – BBNJ)/
Açık Deniz Sözleşmesi |
BM | 29/04/1958 | 30/09/1962 | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 5 | Convention on Fishing and Conservation of the Living Resources of the High Seas/
Balıkçılık ve Açık Denizin Canlı Kaynaklarının Korunması Hakkında Sözleşme |
BM | 29/04/1958 | 20/03/1966 | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 6 | The Convention on the Conservation of Antarctic Marine Living Resources/
Antarktik Deniz Canlı Kaynaklarının Korunması Hakkında Sözleşme |
– | 20/05/1980 | 07/04/1982 | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 7 | The Protocol on Integrated Coastal Zone Management in the Mediterranean/
Akdeniz’de Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetimi Protokolü |
BM Çevre Programı (UNEP) | 21/01/2008 | 24/03/2011 | Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetiminin temel esasları Barselona Sözleşmesi kapsamında tanımlanmıştır. Sözleşmenin 7 adet protokolü bulunmaktadır. “Akdeniz’de Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetimi Protokolü’ne (ICZM)” ülkemiz taraf değildir. |
| 8 | The Protocol for the Protection of the Mediterranean Sea against Pollution
Resulting from the Exploration and Exploitation of the Continental Shelf and the Seabed and its Subsoil/ Akdeniz’de Kıta Sahanlığı ve Deniz Dibinin Keşfi ve İşletilmesinden Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesi Protokolü |
BM Çevre Programı (UNEP) | 14/10/1994 | 24/03/2011 | Barselona Sözleşmesi kapsamında 7 adet protokol bulunmaktadır. Ülkemiz bu protokollerden 5’ine taraftır. Akdeniz’de Kıta Sahanlığı ve Deniz Dibinin Keşfi ve İşletilmesinden Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesi Protokolü’ne ülkemiz taraf değildir. |
| 9 | United Nations Convention on the Carriage of Goods by Sea, 1978/
Denizyolu ile Eşya Taşınmasına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi |
BM | 31/03/1978 | 01/11/1992 | Türkiye Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 10 | United Nations Convention on Conditions for Registration of Ships/
Gemilerin Tesciline Dair Koşullara İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi
|
BM | 07/02/1986 | Henüz yürürlükte değildir. | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 11 | United Nations Convention on the Liability of Operators of Transport Terminals in International Trade/
Uluslararası Ticarette Taşıma Terminali İşleticilerinin Sorumluluğu Hakkında Birleşmiş Milletler Sözleşmesi |
BM | 19/04/1991 | Henüz yürürlükte değildir. | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 12 | United Nations Convention on International Multimodal Transport of Goods/
Eşyanın Uluslararası Çok Türlü Taşınması Hakkında Birleşmiş Milletler Sözleşmesi |
BM | 24/05/1980 | Henüz yürürlükte değildir. | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 13 | United Nations Convention on Contracts for the International Carriage of Goods Wholly or Partly by Sea/
Kısmen veya Tamamen Deniz Yoluyla Eşyanın Milletlerarası Taşınması Sözleşmelerine İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (Rotterdam Kuralları) |
BM | 11/12/2008 | Henüz yürürlükte değildir. | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 14 | International Convention on the Liability of Operators of Nuclear Ships/
Nükleer Gemi İşletenlerin Mesuliyetlerine Dair Milletlerarası Sözleşme |
– | 25/05/1962 | Henüz yürürlükte değildir. | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 15 | International Convention relating to the Registration of Rights in respect of Vessels under Construction/
İnşa Halinde Gemiler Üzerindeki Hakların Tesciline Dair Milletlerarası Sözleşme |
BM | 27/05/1967 | Henüz yürürlükte değildir. | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 16 | International Convention for the Unification of Certain Rules relating to Arrest of Sea-going Ships/
Deniz Gemilerinin İhtiyaten Haczine Dair Kaidelerin Birleştirilmesi Hakkında Milletlerarası Sözleşme |
BM | 10/05/1952 | 24/02/1956 | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 17 | Convention relating to Civil Liability in the Field of Maritime Carriage of Nuclear Material/
Denizyolu ile Nükleer Madde Taşımalarında Hukuki Mesuliyete İlişkin Milletlerarası Sözleşme |
IMO | 17/12/1971 | 15/07/1975 | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
| 18 | Nairobi International Convention on the Removal of Wrecks/
Gemi Enkazının Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Nairobi Sözleşmesi |
IMO | 18/05/2007 | 14/04/2015 | Enkazların Kaldırılmasına İlişkin Nairobi Uluslararası Sözleşmesi (Enkaz Kaldırma Sözleşmesi) şu anda Türkiye tarafından onaylanmamıştır.
|
| 19 | Protocol of 2010 to the International Convention on Liability and Compensation for Damage in Connection with the Carriage of Hazardous and Noxious Substances by Sea /
1996 Tehlikeli ve Zararlı Maddelerin Deniz Yoluyla Taşınmasından Kaynaklanan Zararın Tazmini ve Sorumluluğu Hakkında Uluslararası Sözleşmeye İlişkin 2010 Protokolü |
IMO | 03/05/1996
Sözleşme 2010 protokolü ile değiştirilmiştir.
30/04/2010 |
Henüz yürürlüğe girmemiştir | Türkiye, Protokolü imzalayan 8 ülkeden birisidir. Henüz yürürlüğe girmediği için bu listede yer almaktadır.
3/4/2017 tarihli Resmî Gazete’de “1996 Tehlikeli ve Zararlı Maddelerin Deniz Yoluyla Taşınmasından Kaynaklanan Zararın Tazmini ve Sorumluluğu Hakkında Uluslararası Sözleşmeye İlişkin 2010 Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair 6949 sayılı Kanun” yayımlanmıştır. |
| 20 | The Hong Kong International Convention for the Safe and Environmentally Sound Recycling of Ships/
Gemilerin Emniyetli ve Çevreye Duyarlı Geri Dönüşümü Hakkında Hong Kong Uluslararası Sözleşmesi |
IMO
|
15/05/2009
|
Henüz Yürürlüğe girmemiştir | Türkiye, Protokolü imzalayan 6. Ülkedir. Henüz yürürlüğe girmediği için bu listede yer almaktadır. Sözleşme 26 Haziran 2025’te yürürlüğe girecektir.
|
| 21 | The Convention on the Suppression of Unlawful Acts Relating to International Civil Aviation (Beijing Convention)/
Uluslararası Sivil Havacılığa İlişkin Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair Pekin Sözleşmesi |
ICAO
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü
|
10/09/2010 | 01/07/2018 | Türkiye’nin Uluslararası Sivil Havacılığa İlişkin Yasadışı Eylemlerin Önlenmesi Hakkında Pekin Sözleşmesi ve Ek Protokolü’nü onaylaması ile 22 ülkelik asgari taraf ülke sayısına ulaşılmış ve Sözleşme 1 Temmuz 2018 itibarıyla yürürlüğe girmiştir. |
| 22 | The Convention for the Conservation of Antarctic Seals/
Antarktik Ayı Balıklarını Koruma Sözleşmesi |
BM | 01/06/1972 | 11/03/1978 | Türkiye, Sözleşme’ye taraf değildir. |
