Kutup hukuku, dünyadaki önemli jeopolitik ve çevresel değişimlerin yaşandığı kutup bölgelerindeki hukuki düzenlemeleri kapsamaktadır. Bu alan, özellikle Arktik ve Antarktika gibi stratejik ve ekolojik açıdan kritik bölgelerde uluslararası işbirliğini teşvik etmek amacıyla önemlidir. Kutup bölgeleri, iklim değişikliğinin en belirgin etkilerini gösteren ve küresel çapta çevresel denge için hayati öneme sahip olan alanlardır. Bu bölgelerdeki doğal kaynakların kullanımı, deniz yolu ticareti, bilimsel araştırmalar ve çevre koruma gibi konularda büyük öneme haizdir.

Türkiye, Antarktika’nın korunması ve bilimsel araştırmaları için uluslararası bir platform olan Antarktika Antlaşması’na (AAS) taraf ülke olarak katılmıştır. Bu antlaşma, Antarktika’yı barış ve bilime adanmış doğal bir koruma alanı olarak güvence altına almaktadır. Danışman ülkeler, Antarktika ile ilgili karar verme süreçlerine katılarak kıtadaki bilgi paylaşımına ve düzenlemelere katkıda bulunurlar. Antlaşmayı ilk imzalayan 12 ülke ve sonradan katılan 17 ülke olmak üzere toplam 29 danışman ülke statüsüne sahiptir.

DEHUKAM, Türkiye’nin danışman ülke statüsü kazanması için hukuki altyapı çalışmaları gerçekleştirmektedir. Bu çerçevede, TÜBİTAK Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) tarafından TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) KARE ile koordineli açılan “KUTUP 1001’’ 2024 Yılı Çağrısı kapsamında DEHUKAM tarafından sunulan “Antarktika Anlaşmalar Sisteminde Türkiye’nin Danışman Ülke Olması İçin Uluslararası Kutup Mevzuatı Çerçevesinde Gereken Hukuki Altyapının Araştırılması” projesi hibe almaya hak kazanmıştır.

Türkiye’nin kutuplar bölgesindeki araştırma faaliyetleri ve bölgeye yapılan seferler TÜBİTAK-MAM öncülüğünde artmıştır. Bu çabalar, Türkiye’nin Antarktika Antlaşması’ndaki rolünü güçlendirmek ve hedeflerine ulaşmak adına önemli adımlar olarak değerlendirilmektedir. DEHUKAM ile TÜBİTAK-MAM arasında yapılan İşbirliği Protokolü çerçevesinde Türkiye’nin bu alanda ihtiyaç duyduğu hukuki destek sağlanmaktadır.